Μικρά αφιερώματα σε αγαπημένες τέχνες, τεχνικές και τεχνοτροπίες…
Stenciling
Το τύπωμα με stencil είναι ένας διασκεδαστικός και εύκολος τρόπος διακόσμησης. Έτοιμα μοτίβα μεταφέρονται σε επιφάνειες ξύλου, υφάσματος, χαρτιού αλλά και σε τοίχους ή δάπεδα δίνοντας στο χώρο χρώμα και στυλ. Παρότι η κάθε επιφάνεια απαιτεί διαφορετική προετοιμασία η διαδικασία τυπώματος παραμένει η ίδια. Μπορείτε να εφαρμόσετε την τεχνική σε έργα μικρής κλίμακας όπως σε είδη σπιτιού ή να διακοσμήσετε ένα ολόκληρο δωμάτιο.
Πρόκειται για μια παλιά τεχνική η οποία εξελίχθηκε ακολουθώντας τις αλλαγές του σύγχρονου design.
Η δημοτικότητα της οφείλεται στην ευκολία της χρήσης και στο άμεσο και άρτιο αποτέλεσμα ενώ εξελλίσοντας την τεχνική μπορεί κάποιος να αγγίξει υψηλά επίπεδα δημιουργίας σχεδιάζοντας δικά του μοτίβα με χρωματικούς τόνους και σκιές χρησιμοποιώντας εναλλασόμενες στρώσεις.
Αρχικά τα stencils χρησιμοποιήθηκαν σαν μια γρήγορη μέθοδο χρωματισμού αντικαθιστώντας χαρακτικά για μεταφορά μοτίβων σε ύφασμα. Η δημιουργία γραμμάτων εξυπηρέτησε πολλούς κατασκευαστές στο να μεταφέρουν πληροφορία στη συσκευασία τους. Τον 19ο αιώνα, Ιταλοί παραγωγοί φρούτων ανέπτυξαν σε τέτοιο βαθμό την τεχνοτροπία μετατρέποντας τα κιβώτια της συσκευασίας τους σε μικρά έργα τέχνης. Ακόμα και σήμερα, στη Σκωτία, μεγάλα αποστακτήρια χρησιμοποιούν στένσιλς για να διακοσμήσουν κιβώτια συσκευασίας ουίσκυ.
Η χρήση των στένσιλς είχε εφαρμογή και στην κεραμική, κυρίως στην Γαλλία και την Ανατολική Ευρώπη. Στην Ουγγαρία και την Τσεχία συναντάμε κεραμικά είδη λαϊκής τέχνης τα οποία αποτυπώνουν καλάθια λουλουδιών, φρούτα, κληματόφυλλα και ζώα. Διαφορετικά stencils συνδιάζονται και χρησιμοποιούνται για να αποδώσουν περίτεχνα σχέδια. Η εξέλιξη της τεχνολογίας αντικατέστησε τη χρήση του πινέλου από πιστόλι βαφής προσφέροντας μια πιο λεία χρωματική επιφάνεια.
Αμερικανική Λαϊκή Τέχνη
Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι ιδιοκτήτες των σπιτιών αναζητούσαν έναν νέο τρόπο δημιουργίας διακοσμητικών εφέ. Περιπλανώμενοι καλλιτέχνες ταξίδευαν από σπίτι σε σπίτι δημιουργώντας διακοσμητικές γιρλάντες με χρήση στένσιλ. Τα χρωματικά σχήματα παρότι είχαν να κάνουν με την αισθητική του εκάστοτε πελάτη κινήθηκαν κυρίως σε αποχρώσεις του κόκκινου, κίτρινου και μπλε δημιουργώντας επαναλαμβανόμενα σχέδια τα οποία αναδεικνύονταν έχοντας ως βάση τοίχους βαμμένους σε απαλό γκρι.
Victorian Gothic
Οι Βικτωριανοί χρησιμοποίησαν τα στένσιλς για να διακοσμήσουν δημόσια κτήρια όπως εκκλησίες, σταθμούς, χώρους τέχνης, δημαρχεία. Εντυπωσιακές χρωματικές παλέτες με κόκκινο της Πομποιίας, πράσινο της μποτίλιας και φύλλα χρυσού έντυναν αιγυπτικά μοτίβα σε τοίχους και ενώ πολύπλοκα και πολύχρωμα σχέδια πλαισίωναν ταβάνια και διαδρόμους εσωτερικών χώρων.
Arts and crafts
Στο τέλος του 19ου αιώνα ένα νέο κίνημα επηρεάζει τις διακοσμητικές τέχνες. Η art nouveau και κατ’ επέκταση το Arts & Crafts movement, δημιουργεί μια νέα αισθητική. Οι γυναίκες εμπνεόνται από καλλιτέχνες όπως ο William Morris και διακοσμούν με στένσιλ τα σπίτια τους. Τα πομπώδη σχέδια της βικτωριανής εποχής αντικαθιστώνται από αέρινα κυματιστά μοτίβα. Το Glasgow style το οποίο υιοθέτησε ο Charles Rennie Mackintosh αποτέλεσε την επιτομή του νέου look. Χρησιμοποίησε τα στένσιλ και δημιούργησε ένα διακοσμητικό από τριαντάφυλλα και ελικοειδή φυτά και σχήματα τα οποία αγαπήθηκαν και αναπαράχθηκαν πολύ τα επόμενα χρόνια.
Art Deco
Οι κυματιστές γραμμές της art nouveau αντικαταθήστανται από σχήματα με γωνίες της art deco οπότε και αλλάζουν τα σχέδια των στένσιλς. Το βιβλίο “The Practical Guide to Stencilling” του Frank Gibson, που εκδόσθηκε το 1926, περιέχει μια σειρά από μοτίβα και σχέδια συμπεριλαμβανομένου και του χαρακτηριστικού sunray pattern. Ανάμεσα στα σχέδια περιλαμβάνονται μπορντούρες με ελληνικά μοτίβα, κληματαριές, τσαμπιά με σταφύλια, Fleurs-de-lys, πεταλούδες καθώς κι ένας αιγυπτιακός σκαραβαίος. Το πιο σύνθετο από όλα όμως είναι μια λεπτομερής αναπαραγωγή σχεδίου λευκής/μπλε παραδοσιακής πορσελάνης. Στο βιβλίου του προτείνει μια ευρεία γκάμα υφασμάτων κατάλληλη για τύπωμα με στένσιλ.
Swedish Style
Στο βιβλίο του Carl Larsson “My home”, παρουσιάζονται λεπτομερή σχέδια με στένσιλς φτιαγμένα από τη γυναίκα του σ’ ένα σπίτι διακοσμημένο με απλή επίπλωση και υφάσματα με τυπωμένα σχέδια. Τα χρωματικά σχήματα που συναντάμε είναι σε τόνους της κρέμας, ανοιχτό γαλάζιο, πράσινο του φασκόμηλου τα οποία αποτελούσαν τη βάση για τυπώματα σε σκούρο ροζ, κόκκινο του κερασιού και μπλε.
Τα stencils σήμερα
Η εσωτερική διακόσμηση των ’80s είχε έδωσε στην τεχνοτροπία του στένσιλ μια περίπλοκη και απαιτητική διάσταση με σημασία στη λεπτομέρεια.
Στην πορεία συναντάμε μια επιστροφή στο vintage style αλλά με φωτεινές, καθαρές αποχρώσεις χωρίς τη φλυαρία του παρελθόντος.
Εμπνεόμενοι από τον πλούτο των σχεδίων οι σχεδιαστές αναβιώνουν μοτίβα όπως ανατολίτικα λουλούδια, λαχούρια αλλά και σχέδια από δαντέλες αποδίδοντας μ΄ έναν γραφιστικό τρόπο τα σχέδια χρησιμοποιώντας νέα χρώματα και αποχρώσεις.
Τα γεωμετρικά μοτίβα και τα φανταχτερά, εξεζητημένα σχέδια λουλουδιών της δεκαετίας του ’70 επανέρχονται στη μόδα κάνοντας την παρουσία τους ιδιαίτερα ισχυρή σε μοντέρνα μίνιμαλ lofts με ανοιχτούς χώρους. Τα συγκεκριμένα patterns έχουν τη βάση τους στην τεχνική των stencils τα οποία επικαιροποιούνται προκειμένου να αξιοποιηθουν από τους designers της εποχής.
Σε επόμενα άρθρα θα μιλήσουμε για τον εξοπλισμό, το πώς μπορείς να δημιουργήσεις τα δικά σου stencils, τι υπάρχει στην αγορά, πώς προετοιμάζουμε την επιφάνεια καθώς και για τους διαφορετικούς τρόπους τυπώματος. Θα δούμε ιδέες και προτάσεις από τις οποίες μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση για να διακοσμήσουμε τον χώρο μας!
Η δημιουργία μοτίβων με stencils είναι μια από τις πολλές τεχνικές που μαθαίνουμε στο εργαστήρι μεταποίησης επίπλων.
Έπιπλο διακοσμημένο με stencil από παλαιότερα μαθήματα Μεταποίησης Επίπλου
